Hij kwam vandaag weer voorbij. De befaamde Stop hou op! Marketingtechnisch zeer sterk, want volgens mij is deze uitspraak bij alle kinderdagverblijven en peuterspeelzalen in Nederland een zeer bekend en veel gebruikt fenomeen. In de basis een prima uiting, maar met een paar flinke kanttekeningen.
Sinds 2009 ben ik coach en sindsdien heb ik aardig wat trainingen gevolgd en boeken gelezen over een onderwerp waar het eigenlijk keer op keer op neer komt: communicatie. Verbaal, non verbaal, agressief, passief agressief, directief, geweldloos, autoritair.. Dan hebben we nog het actief luisteren, doorvragen, niet invullen, open vragen stellen, suggesties achterwege laten enz. Kortom, als je dacht dat communiceren misschien ‘gewoon’ een kwestie van praten en luisteren was, kom je bedrogen uit.
Opvoeding
Waar het in contact met anderen vaak mis gaat, is dat er slechts half gecommuniceerd wordt. Er zijn twee voorbeelden die ik in de praktijk regelmatig noem die ik graag met jullie deel.
De eerste is de vraag die wij zo vaak aan onze kinderen stellen, namelijk “Wil je je schoenen aandoen?.” Geef toe, je bent geïrriteerd als het antwoord hierop (verbaal of non verbaal) nee is, toch? Terwijl het in de basis een prima antwoord op de gestelde vraag is. Op het moment dat je kind niet de gewenste reactie geeft, is het dus aan jou om iets aan je vraagstelling te veranderen. Frustratie gericht op je kind is oneerlijk en onredelijk. Zo simpel is het.
Het tweede voorbeeld. Ik kom bij je eten en op tafel staat kaasfondue. Ik eet brood met rauwkost, drink een wijntje en heb een prima avond. De tweede keer heb je een ovenschotel gemaakt die flink is gegratineerd met kaas. Ik schiet uit mijn slof en verwijt je dat je alweer kaas hebt gebruikt vandaag, terwijl je toch na de vorige keer wist dat ik niet van kaas hou. We hebben een ongezellige avond, ik heb nog trek en jij eet 4 dagen ovenschotel.
Stop hou op
Ik pak hem er weer even bij. Wat is nou eigenlijk de boodschap achter deze woorden? Iemand zegt iets tegen een ander. De indruk wordt stellig gewekt dat er iets gedaan of gezegd wordt, wat diegene niet wil dat de ander doet of zegt.
Verder niets. Kijk maar eens goed. Luister maar eens goed. Er wordt verrekte weinig gezegd. En dat is nou precies wat ik er niet goed aan vind. Hij volstaat prima, als je 2 bent. Daarna echt niet meer.
Communicatie dient een doel. Contact en verbinding. Door het benoemen van je gevoelens, gedachten en wensen, gun je jezelf en de ander een kans je beter te leren kennen en begrijpen. Alleen ‘nee’ zeggen is geen communiceren, en dat is precies wat Stop Hou Op is. Een nee, en verder niets.
Kaas
Als ik niet toelicht waarom ik geen gebruik maak van de fondue op die avond, is het voor jou gissen waarom. Ik had natuurlijk tegen je moeten zeggen dat ik helaas niet van kaas hou. Dan had je geweten waar je aan toe was, begrepen waarom ik niet zoveel had gegeten en er een volgende keer -wellicht- rekening mee gehouden. Iedereen blij!
Ik vind het echt belangrijk dat we onszelf en ook onze kinderen aanleren om toe te lichten waarom we iets wel of niet doen of willen. Dat maakt het duizend maal zo effectief en beklijvend. Als ik mijn kinderen alleen maar toeblaf dat ze stil moeten zijn, is dit voor niemand duidelijk en prettig. Als ik hen vraag stil te zijn, omdat ik helaas hoofdpijn heb en dat heel fijn zou vinden, is het een heel ander verhaal. Dat heeft niets met prinsjes kweken te maken, want ik vraag geen toestemming. Ik leg hen uit waarom ik wil dat ze zich wat stiller houden, op een manier die zij begrijpen en zullen uitvoeren. En als zeer welkome bonus leer ik hen rekening houden met anderen én de optie om zichzelf op deze manier bewust en effectief te uiten. Hoera.