Bijna altijd vallen ze per kilo, die kwartjes. Veel ouders hebben een globaal idee van wat HSP inhoudt, maar als ze zien met welk gedrag het allemaal verband heeft of kan hebben, valt menig kin op tafel. Het is een eigenschap die in de basis een non-issue* is, maar die in minder ideale omstandigheden een sluier over veel aspecten kan werpen. Ik ga de komende weken een aantal van deze aspecten van HSP met je delen en uitleggen. Vandaag is overprikkeling aan de beurt.
Prikkelgevoelig
Veel mensen weten ondertussen dat hooggevoeligheid (want daar heb ik het over) te maken heeft met prikkelgevoeligheid. (Het is veel meer dan alleen prikkelgevoelig, een volgende keer kom ik hier graag op terug)
Het emmertje van een hooggevoelig kind raakt eerder vol dan een minder gevoelig kind. Bovendien brengt dit volle emmertje vaak een heftigere reactie teweeg dan bij een minder gevoelig kind.
Wist je dat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat 20% van alle mensen hoogsensitief is? Dat ook is aangetoond dat onze hersenen daadwerkelijk een filter missen dat prikkels tegenhoudt en dat we een gevoeliger zenuwstelsel hebben?
Overprikkeling
Heb jij dat ook wel eens? Dat je een ontzettend lange en saaie training hebt gehad en dat je compleet gaar thuiskomt? De ene dag komt er geen boe of bah meer uit en wil je gewoon dom zitten zappen en dan op tijd naar bed. De andere dag kun je na exact zo’n zelfde training voelen dat je echt nog even naar buiten moet, even moet bewegen, omdat het anders niet goed gaat komen en je niet tot rust zult komen.
Dat is dus eigenlijk overprikkeling. Je zit vol, voelt je leeg en alles is even te veel. Herkenbaar? Wat een voorrecht om volwassen te zijn en dan zelf te mogen bepalen hoe je je avond invult hè? Even een makkelijke pizza, of juist uitgebreid in de keuken als je hiervan opknapt. Nog even naar de sportschool om het eruit te spinnen of met een drankje op de bank. Het is allemaal ok. Jij weet ondertussen -meestal- precies wat je nodig hebt om bij te komen na zo’n intensieve dag. En je hebt -meestal- de vrijheid om hiernaar te handelen.
Maar nu ben je 10
En zit je in een klas waar je helemaal geen zin in hebt. Waar je niks over te vertellen hebt en waar anderen je constant vertellen wat je moet doen. En hoe je het moet doen. Maar niet waarom je het moet doen. Je hebt slecht geslapen want je maakt je zorgen om je lieve oma die je al een tijdje niet hebt gezien. Mama snapt er helemaal niks van en dat maakt je verdrietig. De juf is superstreng, maar niet op een manier zodat je weet waar je aan toe bent. De kinderen aan jouw tafel houden tijdens het werken nooit hun mond en buiten zijn ze aan de tramrails bezig.
Opeens is het klaar
Gedurende de uren op school weet je je nog aardig in te houden. Het kost je bergen energie, maar je weet dat het beter is om je gedeisd te houden, dus doe je dat maar. Je vindt het ook fijn om goed je best te doen, dus daar probeer je op te focussen. Bovendien is het allerallerallerallerlaatste wat je wilt te moeten huilen in de klas. Dat was de vorige keer een ramp en de IB’er kijkt je sindsdien nog steeds met die rare blik aan.
Thuis gekomen plof je op de bank. Je bent dolgelukkig eindelijk lekker thuis te zijn, zucht eens diep en probeert te kiezen of je even gaat chillen met Netflix of dat je een rondje met de hond gaat lopen. Je besluit voor Netflix.
Kortsluiting
Mama heeft echter andere ideeën. Zij is nog steeds een beetje boos over vanmorgen (al weet jij al niet eens meer wat er toen precies mis is gegaan) en wil daar graag nog even over praten. En dat is nou precies de druppel. Je weet niet precies waarom en hoe het komt, maar opeens lopen de tranen over je wangen en daar baal je van. Het maakt je nog bozer en vermoeider dan je al was en je hoort jezelf allemaal lelijke dingen zeggen en wegstormen uit de kamer. Je weet dat met de deuren slaan geen goed idee is, maar voor nu is het even de enige optie. Je rent naar je kamer, doet de kamer dicht (inderdaad, weer hard) en stort op je bed. Je moet heel erg huilen, hebt geen idee waarom precies, voelt je hartstikke rot en zou het liefst in een holletje kruipen en verdwijnen.
Broertje
Helaas besluit net op dat moment je broertje je te komen lastig vallen. Alsof hij het voelt, rotjong. Je kunt je niet meer inhouden en slaat hem letterlijk je kamer uit. Natuurlijk mist mama het deel waarin hij kwam pesten en ziet ze alleen dat je hem je kamer uitwerkt. Nu heb je een probleem en je krijgt straf.
Mama begint een heel gesprek over dat je echt niet op deze manier met je broertje en je gevoelens om moet gaan. Je ziet haar mond bewegen, maar de woorden komen niet echt binnen. Het voelt nog heel druk in je hoofd en dat maakt zoveel lawaai dat je geen ruimte hebt om nog te luisteren. Mama merkt dit als je geen antwoord geeft op haar vraag en dan is voor haar de maat vol. Je zou morgen Lisa te spelen krijgen, maar mama gaat dat nu afzeggen omdat zij vindt dat je maar eens moet gaan nadenken over je gedrag.
En nu?
Hoe begrijpelijk de reactie van de moeder van dit meisje ook is, we kunnen het erover eens zijn dat het meisje minder stout is dan dat ze wellicht overkomt. Wat ze vooral laat zien is onmacht. Ze is compleet overvoerd door de prikkels op school, gedoe thuis en dan ook nog eens haar irritante broertje. Natuurlijk mag ze leren anders te reageren, geloof me, dat wil ze zelf ook. Als ze hier echter toe in staat zou zijn geweest, had ze dit gedaan. Ze mag dit nog leren.
De eerste stap is vreemd genoeg aan haar moeder (ouders). Hoe mooi zou het zijn als zij meer kennis en dus begrip zou hebben voor de gevoeligheid van haar dochter? Hoe fijn zou het zijn als zij eerder kon opmerken dat het emmertje vol zit en dat ze dus even iets nodig heeft om te ontladen? Dan heeft het meisje ruimte om zich bewust te raken van wat er gebeurt als ze zich zo voelt en kan ze leren op andere manieren te reageren. Ze kan dit echt niet alleen, ze heeft haar ouders hiervoor hard nodig.
Herkenbaar?
Herken je dit scenario? Valt er met jouw kind regelmatig geen redelijk gesprek meer te voeren? Lijkt er soms kortsluiting in het hoofd van jouw zoon of dochter plaats te vinden? Heb je al van alles geprobeerd, maar is het nog niet gelukt hier een oplossing voor te vinden? Voel je je eigenlijk net zo machteloos als je kind?
Maak dan een afspraak voor een gratis online kennismaking. Ik coach sinds 2009 ouders en kinderen die worstelen met HSP en het gedrag wat hiermee samen gaat. Ik beloof je dat ook bij jou de kwartjes zullen vallen en het vanaf dat moment steeds beter zal gaan. Dus zet die eerste stap. Je bent welkom!