Rouw is een vreemd iets. Het is heel persoonlijk en intiem, maar tegelijkertijd ontzettend universeel. We verliezen allemaal dierbaren en dromen. We weten allemaal hoe het voelt en voelen bijna allemaal de behoefte aan troost. En toch lijken we dit maar niet te kunnen vinden en/of bieden. We kunnen er niet bij en hebben het er nog steeds liever niet over. Sowieso zijn de dood en afscheid nog altijd geen populaire onderwerpen om over na te denken of over te praten.
Omdat er zoveel misverstanden over rouw zijn, bestaat de kans dat mensen in rouw denken dat ze het niet goed doen of niet voldoende. Ik zet een aantal misvattingen op een rij:
- Je hoort te huilen en niet van het leven te genieten
Rouw komt en gaat. Het is vaak een soort golfbeweging. Zowel de hoogte als de lengte van de golven verschillen per persoon en per situatie. Het komt en gaat. Lachen en genieten betekent níet dat er geen verdriet of rouw is. Kinderen kunnen zich nog wel eens schuldig voelen als zij plezier maken, terwijl net een dierbare is overleden. Wijs hen erop dat het echt ok is, dat liefde blijft en het leven geleefd mag worden. Dat dit niet betekent dat ze niet verdrietig zijn of de persoon niet missen. - Rouw heeft een begin en een einde
Rouw is niet iets waar je ‘even doorheen moet’. Dit impliceert weer dat rouw een fase is. Rouw is geen fase, het hoort bij het leven en kan een leven lang duren. Probeer uitspraken als “Nog steeds zo verdrietig? Het is toch al drie jaar geleden? ” echt achterwege te laten. Het is zeer pijnlijk en dient niemand om deze opmerkingen te maken. Wat ik echt graag meer ruimte zou willen bieden, is het besef dat rouw heel persoonlijk is en afhankelijk van de situatie. - Rouwen en zeer intens emotionele pijn voelen horen bij elkaar
Ook dit is niet waar. De ene ervaart meer en heftigere emoties dan de ander, in elke situatie dus ook als er gerouwd wordt. Dat staat echt helemaal los van de liefde die je voor de persoon voelde. Bovendien is voor velen het gevoel van verdriet en missen de eerste periode te zwaar om door te laten dringen. Soms is er geen ruimte voor, omdat er gewoon veel geregeld moet worden. Soms worden de emoties uit zelfbescherming nog niet toegelaten. En soms voelen mensen simpelweg niet de behoefte hun emoties te laten zien. Wees hierin mild en zonder oordeel. Naar een ander, maar ook naar jezelf. - Je moet de overledene loslaten
Los van het feit dat men er nooit bij zegt, hoe je dit moet doen, zie ik er ook echt het nut niet van in. Laat de liefde en de herinnering in je hart. Vergeet echter niet het leven toe te laten. Kun je verschil voelen? Toelaten in tegenstelling tot loslaten. - Rouwen doe je alleen als iemand overleden is
Niet alleen het overlijden van een geliefd persoon brengt rouw. Ook een scheiding veroorzaakt rouw. Vaak lijkt hier minder ruimte voor geboden te worden, omdat ‘je er toch zelf voor hebt gekozen’. Dit neemt niet weg dat een leven lang herinneringen en dromen opeens niet meer zijn. Een vrouw in mijn praktijk zei mij ooit dat zij soms wenste dat ze weduwe was in plaats van gescheiden, dan tref je tenminste troost en empathie. Iets om je bewust van te zijn. - Verdriet om iets dat er nooit is geweest, is geen rouw
Zeker wel. Je kunt absoluut rouwen om iets of iemand dat/die nooit is geweest of zal zijn. Zoals een goede band met je vader, het vinden van de liefde van je leven, onvruchtbaarheid, een ongeboren kind. Er zijn vele vormen van verlies en allen die dit ervaren hebben recht op rouw.
Hoe ervaar jij dit? Is er iets dat je hier graag over zou delen? Of zou willen toevoegen?
Dankjewel Natas, rouw is inderdaad iets dat we allemaal meemaken. In verschillende vormen en op diverse manieren.
Ik vind het fijn dat jij hier binnen je praktijk op een liefdevolle manier aandacht aan schenkt. Liefs! <3
Dankjewel Winny, wat fijn dat je mensen hiermee zelfs een gevoel van opluchting kunt geven. Het is echt een vorm van rouw die vaak niet helemaal erkend wordt, omdat je er zelf voor hebt gekozen. Dit doet echter niets af aan het afscheid nemen van liefde, een toekomst, wat dan ook.
Heerlijk dat je gelukkig bent met je vriend. Al kan ik me voorstellen dat het verdriet om Eric bij je blijft.
Mooi mens ben je. Liefs!
Mooi Janina!
Prachtig dat je ook een stukje “scheiding” er in zet. Dat dat net zo goed ook rouw is. Afscheid nemen van iets. Ik zeg dat ook altijd tegen iemand die gescheiden is. Je ziet dat het die mensen een beetje oplucht. Ik zeg dan:”misschien is het nog wel lastiger! Jij blijft er telkens mee geconfronteerd worden. Ik mag het rustig een plaatsje geven, dat mijn man er niet meer is”
Ik begrijp ook heel goed de reactie van degene die zei:”ik wou dat ik weduwe was geworden ipv een scheiding” mensen kijken toch anders tegen je aan.
En ondanks dat ik nu heel gelukkig ben met mijn vriend, blijft en is er soms nog steeds de pijn en verdriet van het gemis van mijn man Eric. En dat mag ook. Maar ik laat wel heel erg realistisch het leven en geluk weer toe!
Lieve Janina,
Wat prachtig verwoord. Inderdaad is ieder rouwproces uniek en zijn er geen standaard regels voor rouwen.
Er zijn ook vele vormen van rouwen en ieder mag het op zijn eigen manier, tijd en moment doen. Wat is het fijn als rouw & verlies veel meer een “dagelijks” besproken onderwerp wordt. We krijgen er namelijk allemaal mee te maken op wat voor manier dan ook.
Liefs Natas